Nyttige ord og uttrykk når du skal søka/bygga

I område med kulturminne kan større areal bli del av ei omsynssone.  

Dette er eit kommunalt kart som syner område som kan vera utsett for flom og der det td. er nedsenkingar i terrenget som kan samla vatn ved kraftig nedbør.  

Dette er eit kart som syner fareområde for skred, kvikkleire og andre tilhøve som er basert på informasjon om grunntilhøva. 

Eldre bygningar kan bli klassifiserte som antikvariske og får ein klasse. Dei verna bygga kan ein ikkje gjera noko med utan at riksantikvaren/fylkeskommunen er involvert. Bygningar med verneklasse C kan ein endra innvendig, men ikkje utvendig. Kva som vert tillatt i kvar klasse kan variera frå kommune til kommune. Ta kontakt med kommunen dersom du har spørsmål knytt til dette.

Ei regulert byggegrense er innteikna på reguleringsplanen. Øvrige byggegrenser vert fastsett i Plan- og bygningslova, eller veglova (N100). 

Ei byggelinje oppstår når bygg på nabotomter vert liggjande med fasadelivet (ytterflata av ein bygning sin fasade) i same linje.  

Byggherren er det same som ein tiltakshavar, og hen er bestillar og betalarar. I dei fleste tilfelle er byggherren også eigar av den ferdige bygningen.  

I prosjekt med høgare brannklasse må det ligga føre ein brannrapport frå eit føretak.  

Dispensasjon er eit fritak der ein i enkelttilfelle ikkje føl eit lovbod eller ei anna bindande forskrift, t.d. plan- og bygningslova.  

Ei erklæring er ei personleg stadfesting på at eit tilhøve er riktig. I byggesaker vert desse oftast nytta når det er behov for å få ei stadfesting frå ein nabo om å komma over byggegrensa.

Ein eigar er den eller dei personane som står oppført i grunnboka som eigar av tomta.  

Ei eigedomsgrense er ei grense mellom to eigedommar. 

Dette er ein søknad som dekker kva, kven og korleis eit tiltak skal gjerast.  

Alle søknadspliktige tiltak skal avsluttast med ferdigattest. Ferdigattesten stadfestar at byggearbeida er ferdige og at dei er utført i tråde med løyve gjeve av bygningsmyndigheitene.  

Ei frisiktsone er arealet mellom frisiktlinja og køyrebanekant/asfaltkant. I frisiktsona må ingen punkt på terreng, voll, mur, busker bli liggande høgare en 0,5m over vegnivået. Kvar frisiktlinja går vert definert av gjeldande reguleringsplan og veglova.  

Ein førehandskonferanse er ein rettleiingstime som kommunen pliktar å gje tiltakshavarar i alle byggesaker. Bestill førehandskonferanse gjennom vårt bookingsystem.

Faresone er område der det er fare for skred, flom eller kvikkleire.  

Når ein lagar ei fylling får ein eit toppunkt der fyllinga startar, og ein fot der fyllinga byrjar. Desse kallar me fyllingstoppen og fyllingsfoten.  

FG er eit mål på kor høgt i terrenget det ferdige golvet ligg. Dette vert ofte oppgitt i kotehøgder eller meter over havet (moh.). Kotehøgder er ofte oppgitt ned til millimeter.  

Ein festar er ein som leiger ei tomt av ein eigar, ei såkalla festa tomt. Dette er sjeldant på tomter med heilårsboligar, men mange hyttetomter er festa.  

Gesimshøgde er avstanden frå bakken til skjæringa mellom ytterveggane si ytre flate og takflata. Gesimshøga vert målt i høve til ferdig planert terreng sitt gjennomsnittsnivå rundt bygninga dersom det ikkje står noko anna i reguleringsbestemmingane.  

I ei byggesak må naboar varslast, det same må gjenbuarar. Ein gjenbuar er i praksis ein nabo, men som ikkje har felles eigedomsgrense med deg, men ein smal eigedom i mellom. Veg eller fellesareal for gangstiar er typiske areal som gjer at nokon blir gjenbuarar i ei byggesak. 

Ein heimelshavar er det same som ein eigar, men med eit litt meir formelt språk. 

Heimel er eit ord me nyttar om lovleg tilkomst eller rettsgrunnlag. I byggesakssamanheng vert ordet nytta om rettsgrunnlag. Eit døme: «Naboen har ingen heimel for å krevja at bygninga vert plassert 2 m lenger vest på tomta». 

Ei hefting er ei avgrensing i eigaren sin rett til ein eigedom eller gjenstand med ein tilsvarande rett for ein annan (rettshavar). Døme på dette er panterett, forkjøpsrett, bruksrettar (servitutt) og grunnbyrde.

IG er ei forkorting for igangsetjingsløyve som er del to av ein to-trinnssøknad som avklarar kven og korleis tiltaket skal gjerast. 

Dette er ein rettleiar for korleis areal skal nyttast i ein kommune, kva restriksjonar som gjeld i planområdet gjennom arealføremål, omsynssoner, generelle og formålsknytte planbestemmingar og retningslinjer.  

Kommuneplan er styrande for all planlegging i dei norske kommunane. Målet med kommuneplan er å skapa langsiktigheit og forutsigbarheit i politikk og arealbruk for kommunen sine innbyggjarar.   

Ein kote eller høgdekurve er ei linje på eit kart som markerer høgdenivået i terrenget i høve til ei referansehøgd (normalt havnivået, moh.). 

Den personen eller føretaket som føret ein kontroll av prosjektet kallast kontrollerande. 

LNF-område er forkorting for landbruks-, natur- og friluftsområde. 

Mønehøgde er høgde til skjæringa mellom to skrå takflater. Mønehøgde vert målt i høve til ferdig planert terreng sitt gjennomsnittsnivå rundt bygninga dersom det ikkje står noko anna i reguleringsbestemmingane.  

Etter at naboane har fått nabovarselet kan dei gje tilbakemeldingar og desse tilbakemeldingane kallast merknadar. Merknadar må handsamast i byggesøknaden.  

I byggesaker skal naboar varslast i rimeleg tid før tiltaket vert sett i gong. Nabovarselet skal sendast ut til naboane to veker før søknaden vert sendt inn. 

Den som eig, festar eller nyttar ein eigedom som har felles grense med din eigedom kallast ein nabo. I byggesakssamanheng er det heimelshavar som vert kalla nabo, og ikkje leigetakarar på eigedommen. Ein leigetakar vil ikkje ha nokon innflyting på di byggesak. 

OK står for overkant og vert nytta på same måte som FG, men er vanlegvis målt frå litt andre stadar. T.d. OK grunnmur eller OK støttemur. 

Prosjekterande er den personen eller føretaket som skal kvalitetssikra og dokumentera at dei byggtekniske reglane er tilfredsstilt i ei byggesak. Den som er ansvarleg prosjekterande skal ha eit overordna ansvar for andre prosjekterande.  

Ein parsell er ei tomt som er skilt ut frå ei større tomt. 

Forkorting for plan- og bygningslova.  

Ein reguleringsplan er eit kart over eit avgrensa område som syner planlagt framtidig utnytting. Til kartet er det ofte knytt eit sett av reguleringsbestemmingar.   

Ein rammesøknad er første del av ein to-trinnssøknad som avklarar kva som skal gjerast.  

Dette er personen som handsamar byggesaka di og som er din kontaktperson i kommunen under byggesaka.  

Støysoner fortel kor mange desibel det er i det aktuelle området. Det er seks ulike støysoner (+ ingen støysone) der kun ingen/kvit støysone og grønn støysone er godkjende for uteareal. 

Strandsona har i Norge eit generelt byggjeforbod i ei 100-meterssone langs kysten. Føremålet er å sikra allemannsretten og av omsyn til natur- og kulturmiljø, friluftsliv, landskap og andre allmenne interesser. 

Ein servitutt er ein avgrensa bruksrett eller rådigheitsrett over ein annan sin eigedom. Ein typisk servitutt er ein tinglyst vegrett. Ein tinglyst servitutt er ei hefting for ein eigedom og vert alltid registrert på den eigedommen som får ei negativ hefting. 

I område med mykje stør kan det vera naudsynt å få utarbeidd ein støyrapport som fortel kva som skjer når planlagt bustad vert plassert på tomta og kva tiltak som må gjerast. 

Ein tilgjengeleg bustad er ein bustad som har planløysingar der framkomelegheit er vektlagd. Alle bustadar som har hovudfunksjonane på inngangsplanet utløyser eit krav om tilgjengeleg.  

Dette er den personen eller føretaket som ønskjer å setja i gong tiltaket. Dette er enten eigaren av tomta eller nokon som har fått fullmakt til å vera tiltakshavar på tiltaket. Det er sjeldan det er nokon andre enn eigar som er tiltakshavar.  

Utførande er den eller dei som utfører byggje- eller rivearbeida i høve til prosjekteringa. 

Grad av utnytting er innan kommunal planlegging og regulering eit mål på kor mykje det er tillat at blir bygd på eit område. 

Universell utforming må ikkje forvekslast med tilgjengelegheit. UU handlar om meir enn framkomelegheit og har strenge krav. Alle former for funksjonsnedsetjing skal takast i vare. Alle arbeidsplassar og offentlege bygg skal utformast med universell utforming. 

Veglova, eller N100, er lovene som gjeld for veg og gateutforming.  

Ein vegrett gjev deg rett til å køyra over nokon andre si tomt mot at du tek på deg vedlikehaldskostnadar. Ein vegrett gjev ikkje automatisk parkeringsrett. Dette må formulerast i servitutten.  

Dette er eit kart som syner vatn- og avløpsrøyr.